شهرداری تهران قرار است طی روزهای باقیمانده تا آغاز آخرین ماه از تابستان ۹۶ حضور شهردار جدید را در خیابان بهشت و ساختمان مشرف به پارک سنگلج سابق و بوستان شهر امروز تجربه کند.
دکتر محمدباقر قالیباف پس از ۱۲ سال مدیریت شهرداری تهران را فروخواهد گذاشت و دکتر محمد علی نجفی شهردار جدید تهران خواهد شد. چهره‌ای نام آشنا که کارنامه مدیریتی‌اش او را همواره به‌عنوان گزینه‌ای برای تصدی مدیریت‌ها کلان کشور قرار داده است.
محمد علی نجفی در دهه اول انقلاب در وزارت فرهنگ و آموزش عالی را بر عهده داشت و پس از آن در موقعیت‌های مختلف از وزارت آموزش و پرورش گرفته تا ریاست سازمان میراث فرهنگی و ریاست سازمان برنامه و بودجه، نقش‌آفرین بوده است و راهبردهای مدیریتی او آنقدر تاثیرگذار و تحول آفرین بوده که هنوز هم بعد از گذشت سال‌ها از حضور او در وزارت آموزش و پرورش، فرهنگیان بسیاری در مقاطع مختلف در تلاش بوده‌اند تا او را دوباره به این وزارتخانه بازگردانند چه اینکه معتقدند در هیچ دوره‌ای به اندازه دوره مدیریت او، امور گسترده‌ترین وزارتخانه جمهوری اسلامی بر مدار تحرک و پویایی نبوده و وضعیت و موقعیت معلمان و فرهنگیان در هیچ دوره‌ای به اندازه آن دوره متناسب و بهینه نبوده است.
نجفی‌زاده و بزرگ شده تهران است. را اگرچه برخی اصفهانی می‌دانند اما در اصل مشهدی است و نقطه پیوند او با تهران و مدیریت شهری پایتخت از زمانی آغاز شد که در دوره سوم شورای شهر یکی از شش عضو اصلاح‌طلب شورا بود.
شورای شهر چهارم، دوسال بیش از دوره قانونی خود ادامه پیدا کرد تا قانون تازه به تصویب رسیده‌ای که فاصله انتخابات‌های جمهوری اسلامی را تا دوسال افزایش داده بود اجرایی شود و همین باعث شد تا نجفی ۶ سال در شورای شهر باشد.
حضور او در دولت یازدهم گرچه در ابتدا شکلی اجرایی داشت اما با استعفا از سازمان میراث فرهنگی، رفته رفته نقش فکری و راهبردی پیدا کرد. انتخابات ۹۶ ریاست جمهوری و همزمان با آن شکل‌گیری شورای شهر تماما اصلاح‌طلب در پایتخت، نجفی را در کنار تنی چند از چهره‌های شناخته شده جریان اصلاحات در معرض نامزدی شهرداری تهران قرار داد.
نجفی در ابتدا تمایلی برای حضور در میان نامزدهای شهرداری تهران نداشت و این اصرار جریان‌های مختلف اصلاح‌طلب بود که او را متقاعد به پذیرفتن نامزدی کرد. هرچند شورای شهر پنجم هنوز به‌صورت قانونی و رسمی تشکیل نشده اما اعضای شورا در جلسات پیش از رسمیت خود، با شنیدن برنامه‌های نامزدها از نجفی به‌عنوان گزینه نهایی شهرداری تهران و منتخب خود برای جانشینی قالیباف رونمایی کردند.
نجفی در توصیف برنامه‌های خود برای شهرداری تهران بیش از همه بر اصلاح‌طلبانه بودن این برنامه‌ها تاکید کرده است. او بر لزوم حضور زنان و جوانان در بدنه مدیریتی شهرداری تهران تصریح داشته و در عین حال عنوان کرده که پس از سال‌های متعددی که شهرداری تهران شاهد افت و خیزهای فراوان در ارتباط با دولت بود بنا دارد هماهنگی و تناسب مطلوبی میان دولت و شهرداری تهران ایجاد کند. او بر کاهش نیروهای شهرداری نیز تاکید کرده که خود چالشی مهم و البته ضروری در مدیریت شهری پایتخت خواهد بود.
نجفی می‌داند که وارد چه حوزه پر چالشی شده است. بدهی‌های سنگین شهرداری تهران و همین‌طور نسبت کم درآمدهای پایدار شهرداری به سایر درآمدها از مهم‌ترین چالش‌هایی است که نجفی با آن مواجه خواهد بود: «من شهرداری تهران را چهار ساله نمی‌بینم؛ بنابراین باید بنیانی بگذاریم كه مسائل مالی كاملا شفاف شوند. باید به د‌نبال ظرفیت‌های خالی د‌رآمد در شهر تهران باشیم. تا وقتی د‌رآمد سهل‌الوصول و البته خلاف مانند فروش تراكم مازاد وجود دارد شهرداری به د‌نبال پیدا كرد‌ن د‌رآمد پایدار سالم نخواهد رفت.»
یکی از مهم‌ترین تاکیدات نجفی را باید در تصریح او بر غیر‌سیاسی عمل کردن در شهرداری تهران دید. از همان سال ۸۲ که محمود احمدی‌نژاد بر شهرداری تهران تکیه زد، اهداف سیاسی شهردار باعث شد تا همه برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات شهرداری معطوف به امر انتخابات و مسائل سیاسی شود. موفقیت احمدی‌نژاد در سکو کردن شهرداری تهران و منابع آن برای ارتقای پوزیشن سیاسی و موفقیت در انتخابات، محمدباقر قالیباف را هم باوجود اینکه در اجرای پروژه‌های عمرانی و برنامه‌ریزی علمی بهتر از شهردار سلف خود عمل کرد، به طمع انداخت تا خیابان بهشت را سکوی رسیدن به خیابان پاستور کند. این نگاه سیاسی البته تبعات بسیاری داشت. نجفی اعلام کرده است که در مسوولیت جدید خود نگاهی به ریاست جمهوری و طمع و سودایی بیشتر از آنچه بر عهده‌اش نهاده شده نخواهد داشت: «در شهرداری تهران باید به‌عنوان یك د‌ستگاه حرفه‌ای نگاه حرفه‌ای داشته باشیم بنابراین مدیریت سیاسی جایی ند‌ارد. بند‌ه با تمام جریانات و احزاب اصلاح‌طلب ارتباط د‌اشتم اما امروز صراحتا اعلام می‌كنم هیچ ارتباط تشكیلاتی و تعهد‌آور با هیچ حزب و گروهی ند‌ارم»
برای نجفی شاید مهم‌ترین ماموریت برخورد با فساد اداری حاکم بر شهرداری تهران باشد. موضوع فساد و اشتغال دو موضوع مهم و بحران‌زا در فضای اجتماعی کشور است و آنچنانکه در نظرسنجی‌های معتبر مورد اشاره قرار گرفته اعتماد مردم به دستگاه‌ها به‌خصوص شهرداری‌ها در اثر وجود فساد، به‌شدت آسیب دیده است. اگر نجفی بتواند فساد حاکم بر شهرداری را که البته بیشتر در سطوح میانی و منطقه‌ای رخ می‌دهد از میان بردارد، گامی بلند و درخور توجه برای احیای اعتماد مردم برداشته است: «چرا اصرار می‌شود كه شهرداری وارد هر كاری شود؟! علت آن است كه این موضوع و عد‌م برون‌سپاری برای بسیاری سود دارد! برای برخورد با این فساد‌ها از د‌ستگاه قضایی اختیارات ویژه می‌خواهم كه برای مبارزه با فساد به كمك ما بیایند زیرا اگر پروند‌ه بزرگ فساد‌ی مشخص شود رسید‌گی به آن طی چند‌ین سال طول خواهد كشید. متاسفانه امروز شهرداری تهران به یك لغزشگاه مالی برای مد‌یران و پرسنل خود تبد‌یل شده لذا هر فرد‌ی كه شایبه مالی داشته باشد برای همكاری در شهرداری تحت مدیریت من د‌عوت نخواهد شد.»
